ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ: Το ποτήρι ξεχείλισε

Τρίτη, Δεκεμβρίου 09, 2008

Το ποτήρι ξεχείλισε

“(…) Όσοι άκουσαν τον προεδρικό λόγο (γιατί ήταν λίγοι εκείνοι που γύρισαν το κουμπί) ξεστόμισαν τις χειρότερες βρισιές και για τον πρόεδρο και για τον λόγο του και για τη χώρα, παρακινώντας ακόμη και τα μικρά παιδιά να επαναλαμβάνουν ρυθμικά τα βρισίδια χτυπώντας όλοι μαζί παλαμάκια (….)”
Δ. Δημητριάδης, “Πεθαίνω σα χώρα”

Να που για πρώτη φορά δεν καμωνόμαστε πως πέφτουμε, είτε ως τηλεθεάτρια κοινωνία, είτε ως πολίτες του καναπέ, από τα σύννεφα. Η φράση που περνάει από τα χείλη σχεδόν όλων –μικρών και μεγάλων– στην ανάλυση των γεγονότων που ακολούθησαν την δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, είναι ότι “το ποτήρι ξεχείλισε”. Κι αν παραμένει για ορισμένους στην σφαίρα των εικασιών το περί ποιού ποτηριού ο λόγος, ας μην τους στερήσουμε την –τραγικά– προφανή απάντηση: το “ποτήρι” της αντικοινωνικότητάς μας.
Από την μεταπολίτευση κι εδώθε η αντικοινωνικότητα του Έλληνα παράλληλα με τους εκάστοτε μετασχηματισμούς και την ποικιλία των εκφάνσεων της, απέκτησε πλήρη …οδοντοστοιχία και νύχια τόσο γαμψά και κοφτερά, ώστε να αφαιρείται εν ψυχρώ εν έτη 2008, από ειδικό όργανο της “τάξης” η ζωή ενός εφήβου.
Θα έπρεπε να μας είχε ανησυχήσει από τα πρώτα της κιόλας βήματα, η τόσο φοβική κι όχι σπάνια ρατσιστική, συμπεριφορά που επιδείξαμε έναντι των οικονομικών μεταναστών που συνέρρευσαν μαζικά εντός των εθνικών μας συνόρων απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και μετά. Όσο κι αν το φαινόμενο επισημάνθηκε από οξείς ανατόμους της νεοελληνικής πραγματικότητας (οι οποίοι κινούνται και δημιουργούν στον χώρο της τέχνης και της επιστήμης), δεν έγινε κτήμα της κοινής μας κοινωνικής συνείδησης. Ακόμη και σήμερα είμαστε ‘θύματα’ των συνειρμών μας, όταν στο άκουσμα μιας εγκληματικής πράξης αναζητούμε τον …Αλβανό της!
Θα έπρεπε να μας είχε αφυπνίσει το γεγονός, πως με την έλευση της κατ’ όνομα ελεύθερης ραδιοτηλεόρασης, ούτε ψήγματα πραγματικού κοινωνικού διαλόγου δεν κατορθώσαμε να αρθρώσουμε. Στην μιντιακή μόδα –κοντά δυο δεκαετίες πια– βρίσκονται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα οι πάσης κοινωνικής φύσεως σκυλοκαυγάδες, οι κομματικές κοκορομαχίες, οι άναρθρες από παντού τιποτολογίες, ενώ στην κατά τι πιό πολιτισμένη της εκδοχή, άμεσα εντοπίσιμοι είναι οι “παράλληλοι μονόλογοι” και οι μεταθέσεις ενός ακόμη σοβαρού ζητήματος στην επόμενη εκπομπή (Δεν είναι μόνον οι ομιλητές που “δεν ολοκληρώνουν”, είναι και οι ίδιες οι πολυ-εκπομπές που φέρουν τον νάρκισσό τίτλο του “talk show”!).
Θα έπρεπε προ πολλού να μας είχε εξεγείρει η μικροπολιτικά εκπορευόμενη απροθυμία όλων των κομμάτων ανεξαιρέτως, να αποσυνδεθούν από το κράτος, προκειμένου να καταρτιστεί ένα από κοινού προγραμματικό σύμφωνο υγιούς λειτουργίας των κοινωφελών θεσμών υψηλής προταιρεότητας (π.χ. Υγείας και Παιδείας). Η διαρκής αναβλητικότητα σύγκλισης των κοινωνικών εταίρων πάνω στο Ασφαλιστικό και η πιο πρόσφατη μηδενική οικονομική ενίσχυση του ΟΠΑΔ, δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία για την παταγώδη αποτυχία να εγκατασταθεί μεταξύ των σχέσεων κοινωνίας και κράτους, κράτους και κομμάτων, μία τόσηδα αχτίδα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Θα έπρεπε ακόμη να μας είχε θέσει σε οξεία κοινωνική εγρήγορση το ότι κάθε τρις και λίγο καταλαμβάνονται δημόσιες υπηρεσίες, δημόσιοι δρόμοι, δημόσια κοινή περιουσία από ομάδες που κατ’ επάγγελμα και σκόπιμα συγχέουν το αριστερό πολιτικό ιδεώδες (το να μοιράζεσαι τα κοινωνικά αγαθά με τον συμπολίτη σου) με την κτηνώδη συμπεριφορά του τραμπούκου (το να του τα αφαιρείς με τη βία). Κι όμως. Μήτε που πήραμε είδηση τι σημαίνει αυτό που επανειλημμένως σε Πανεπιστήμια, Βιβλιοθήκες και Εργαστήρια, συμβαίνει. Όπως και τότε, που οι γέροντες πατέρες και παππούδες μας ξυλοκοπήθηκαν από τα ΜΑΤ -σε περίοδο μάλιστα, “σοσιαλιστικής” διακυβέρνησης του τόπου! Όπως και κάθε “αθλητική” Κυριακή, που τα πιο πολυάριθμα αστυνομικά σώματα καλούνται να περιφρουρήσουν τους αγώνες μεταξύ των λαοφιλών κατά τα άλλα, ιδωτικών ποδοσφαιρικών εταιρειών!
Για την αντικοινωνικότητα της νεοελληνικής καθημερινότητας δεν χρειάζονται εμβριθείς κοινωνιολογικές αναλύσεις: τη βιώνει …εύγλωττα ο καθένας μας στον σαδομαζοχισμό του μποτιλιαρίσματος, στο πολύπαθο παρκάρισμα του αυτοκινήτου, στην άγρια ηχορύπανση των πολυκατοικιών του, στις ατελείωτες ουρές μπροστά από τους γκισέδες των Δημοσίων Υπηρεσιών, στον παραλυτικό εθισμό του σε “τηλεοπτικά παιχνίδια” κατά τα οποία ο κάθε παίκτης τρέφεται από τις σάρκες του διπλανού του –ή μέχρι και της ίδιας του της οικογενείας.
Να γιατί λοιπόν, όλοι λίγο πολύ συλλαβίζουμε την ίδια σκληρή επωδό: ότι “το ποτήρι ξεχείλισε!”. Διότι, από τη μία, όλοι ενδόμυχα αποδεχόμασταν, πως η κάθε ημέρα μας στράγγιζε και μιάν ακόμη σταγόνα αντικοινωνικότητας. Και από την άλλη: επειδή ήταν πολύ ηχηρός, πολύ βαρύς, ο θάνατος αυτού του 15χρονου μαθητή, που οι περισσότεροι πολιτικοί δεν αισχύνονται να το νεκρολογούν με το μικρό του όνομα και οι δε, τάχα “αντιεξουσιαστές” να το “πενθούν” καίγοντας και λεηλατώντας το όποιο υπόλειμμα του ατροφικού κοινωνικού εαυτού μας.