Βιτρίνας όψεις

Στα χρόνια που ήμουν μαθητής Γυμνασίου και Λυκείου (’88-‘93) η υπέρμετρη αυστηρότητα στην βαθμολόγηση καταξίωνε τον καθηγητή. Κι αδικούσε αυτονόητα τον μαθητή - καθώς μία ολόκληρη γενιά καθηγητών επένδυε, κατά μείζονα λόγο, σε αυτή την παράμετρο της τότε σχολικής μας ζωής, το όποιο της κύρος.

Χαρακτηριστικά θυμάμαι μία καθηγήτρια Αρχαίων στο Λύκειο (20ο Αθηνών) όπου κόμπαζε με αμείωτη φιλαρέσκεια για την αξιολογική κλίμακα που είχε η ίδια επινοήσει: «το 16 είναι το δικό μου το Άριστα – το 17 είναι για το Άγιο Πνεύμα, το 18 για τον Ιησού, το 19 για το ίδιο το Θεό και τέλος, το 20 είναι για τον …Κανένα!» (και δεν εννοούσε τον ομηρικό Οδυσσέα).

Ήταν το μεταίχμιο μιας ολόκληρης εποχής: ο εκπαιδευτικός σαδισμός (πανίσχυρος και άκαμπτος κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο) έδινε τη σκυτάλη του στο νεογνό του σχολικού λαϊκισμού που τότε έβγαζε τα πρώτα του κοφτερά δοντάκια: «αυξάνονται οι θέσεις στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ» – «θα εξισωθούν τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ» – κοκ στην αυτή τονικότητα και για τις τρείς βαθμίδες: όπου για τις δύο πρώτες κυρίως, εμπεδώθηκε το ακλόνητο μετέπειτα αξίωμα «δεν επαναλαμβάνει μαθητής δεύτερη χρονιά την ίδια τάξη».

Σήμερα έχουν έλθει τα πάνω κάτω. Ο σχολικός λαϊκισμός έχει γίνει καθεστώς. Σε τέτοιο βαθμό που επί σειρά ετών δημοσιεύονται στις τοπικές εφημερίδες οι Αριστούχοι όλων των τάξεων – από την Α’ Γυμνασίου μέχρι την Γ’ Λυκείου.

Ντουζίνες μαθητών με βαθμολογία από 18συν μέχρι ολοστρόγγυλα 20άρια. Πάμπολλες οι περιπτώσεις μαθητών με ολοστρόγυλλα 20άρια!

Δεν θέλω να μπω εδώ σε εκείνη την εξαιρετικά κρίσιμη πτυχή που εξετάζει αν στα τρέχοντα κριτήρια βαθμολόγησης έχει προτεραιότητα η κριτική σκέψη, η ομαδοσυνεργατικότητα και η πρωτοτυπία έκφρασης των μαθητών – σε αντιδιαστολή με την ηγεμονία της παπαγαλίας. Ας περιοριστώ «στον αφρό».

Ή πιο σωστά στην «βιτρίνα» - στην βιτρίνα εμπορικών καταστημάτων που πρώτα μασκοφορέθηκαν τα Ιδιωτικά Γυμνάσια και Λύκεια μέσα στην ευρύτερη «εκπαιδευτική αγορά». Τα οποία, εν τέλει, «νομιμοποιούνται» να συμπεριφερθούν έτσι από τη φύση της αποστολής τους η οποία κωδικοποιείται στη ρήση: ο πελάτης έχει πάντα δίκιο.

Γιατί όμως η βιτρίνα απασχολεί στον ίδιο βαθμό και τα Δημόσια Γυμνάσια και Λύκεια;

Δεν γίνεται μήπως απευθείας κατανοητό πως εμπεδώνεται στους γονείς μία αντίληψη πελατειακή («εδώ, οι καλές βαθμολογίες!») και στους μαθητές μία μορφή αδικίας ανάποδη από αυτή που υπέστη η δική μου γενιά;

Σταματώ εδώ – για να προχωρήσει η συζήτηση. Με την ευχή να πάει και στα πιο βαθιά.