Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 23, 2013

"Ένας δάσκαλος φωτεινός…": συνέντευξη στην εφημ. Ροδιακή

 Γράφει η Pοδούλα Λουλουδάκη

Μέσα στο βαθύ σκοτάδι της γενικευμένης φτώχειας, της ανεργίας, της ανασφάλειας, της απελπισίας που ενέσκηψε και όλο φουσκώνει, με τα «μέτρα», εργασιακά, ασφαλιστικά και άλλα της αβέβαιης «σωτηρίας» μας κάτω από τον τεντωμένο δείκτη της διεθνούς των επιτηρητών μας… υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που κάνουν το «καθήκον» τους, όχι επειδή πρέπει, αλλά από μια εσωτερική ανάγκη. Κι είναι πολλοί εκεί έξω. Ο Πάνος Δρακόπουλος μου είπε ότι δασκάλους μπορεί να μετρήσει αμέσως δεκαπέντε, μέσα σε μια στιγμή!

Διάλεξα εκείνον. Ένα δάσκαλο για τον οποίο ακούω ότι είναι ξεχωριστός, ένα παράδειγμα φωτεινό, έναν ταλαντούχο νέο που αγγίζει τα παιδιά του κόσμου και ανοίγει τους ορίζοντές τους!

Γυρνούσε από μία ακόμα γενική συνέλευση των δασκάλων όταν τον συνάντησα, αυτές τις μέρες του αγώνα τους, κι ήταν ακόμα φορτισμένος. «Υπάρχει ένα διάχυτο αίσθημα αποκαρδίωσης", μου είπε, "και κατακερματισμός στον οποίο όμως εναντιωνόμαστε, κομμάτι του δεν θα του κάνουμε τη χάρη να γίνουμε»…
Έτσι ξεκίνησε η κουβέντα και πήγε σε λίγο στον ίδιο.

Κάνετε τόσα πολλά, έτσι σας αρέσει να ζείτε; 
Διάβασα μια πολύ ωραία φράση του Γραμματικάκη: «ο μονοδιάστατος άνθρωπος έχει ακούσει τους ήχους του Σύμπαντος. Αυτός που δεν είναι μονοδιάστατος άνθρωπος έχει ακούσει τη μουσική του Σύμπαντος»... Σκέφτομαι πως αυτό, πέρα από την ευρύτερη δραστηριότητα που αναπτύσσω, έχει να κάνει σε μία μεγάλη αναλογία με τη σχολική ζωή: να μεταδώσει τη μουσική του Σύμπαντος, κι όχι απλώς τους ήχους του Σύμπαντος.

Για ένα παιδί τι είναι το Σύμπαν; 
Σε πρώτο επίπεδο είναι ο ενεστώτας χρόνος. Τα παιδιά ζουν σε ένα ενεστώτα διαρκείας. Σ΄ ένα δεύτερο επίπεδο είναι το μαγνητικό πεδίο που αναπτύσσεται μ΄ αυτούς που αγαπά και το αγαπούν. Και σε ένα τρίτο είναι η απορία.

Όλοι οι δάσκαλοι μπορούν να λύσουν απορίες; 
Ο καλός δάσκαλος στέκεται μέχρι σ΄ αυτό το σημείο. Ο μεγάλος δάσκαλος είναι εκείνος ο οποίος εκμαιεύει τις βαθύτερες ερωτήσεις και απορίες που μπορεί να έχει ένας νέος άνθρωπος.

Δώστε μου τον ορισμό του «δασκάλου»; 
Η παιδαγωγική είναι μια επιδέξια ακροβασία σ΄ ένα τεντωμένο σχοινί που η μια του άκρη είναι η τέχνη και στο άλλο του άκρο είναι η επιστήμη. Κι εδώ απαντώ σ΄ ένα ερώτημα που μπαίνει συχνά για το αν είναι τέχνη ή επιστήμη η παιδαγωγική. Για μένα δεν είναι ή αυτό ή το άλλο. Είναι και αυτό και το άλλο!

Δεν είστε Ροδίτης; 
Γεννήθηκα στον Πειραιά, μεγάλωσα στην Αθήνα και ήρθα για τις σπουδές μου στο πρώτο πτυχίο στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ρόδου. Τη Ρόδο την ερωτεύτηκα με την πρώτη ματιά γι' αυτό αργότερα με τον διορισμό μου ήταν η πρώτη μου επιλογή, τόσο η δική μου όσο και της συζύγου μου, επίσης δασκάλας.

Το ξέρατε από την αρχή ότι δεν θα αρκεστείτε στις τέσσερις ώρες της διδασκαλίας ή το ένα έφερε το άλλο σιγά-σιγά; 
Θα απαντήσω, αν μου επιτρέπετε, με ένα παραδοξολόγημα. Ήδη την πρώτη εβδομάδα σε μια συζήτηση με την διευθύντριά μου, την εποχή που ήμουν αναπληρωτής στην Αθήνα, της δήλωσα ότι δεν πρόκειται να γίνω ποτέ «δημόσιος υπάλληλος». Ο δημοσιοϋπαλληλισμός προκαλεί μαρασμό τόσο στο ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα όσο και στον ίδιο τον εκπαιδευτικό.

Σήμερα με τα 600 ευρώ του μισθού γίνεται κάποιος… ακόμα χειρότερος δημόσιος υπάλληλος; 
Αυτό πρώτα ας το συλλογιστεί ο πολίτης. Από τη δική μου σκοπιά παρατηρώ, από τη μία, την αποενοχοποίηση της τεμπελιάς, κι από την άλλη, έχουμε την αξιοθαύμαστη προσήλωση στο έργο τόσων και τόσων δημιουργικών ανθρώπων που βλέπουν στο επάγγελμά τους μια πολύπλευρη κοινωνική υπηρεσία. Αυτό που ο κόσμος λέει στην καθημερινή γλώσσα «λειτούργημα». Κι όσο βλέπεις το ένα να εντείνεται, η απροθυμία των πρώτων δηλαδή, βλέπεις και το άλλο, να πολλαπλασιάζεται ο δυναμισμός της δεύτερης κατηγορίας. Σκεφτείτε ότι φέτος στο θεσμό «Αριστείας και Καινοτομίας» του υπουργείου Παιδείας, 1.800 τόσοι συνάδελφοί μου από την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπέβαλαν 1.035 έργα, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με πέρυσι. Βραβεύονται κάθε χρόνο τα 100 πρώτα έργα που αποσπούν την καλύτερη βαθμολογία. Εμείς στο σχολείο του Κοσκινού πήραμε φέτος με το ιστολόγιό μας «Τα Ουρανοποιηματάκια» την 71η θέση.

Είστε άνθρωπος που βάζει στόχους!
Ναι, αλλά όχι σαν ένας μονομανής τεχνοκράτης, αλλά σαν ένας διψασμένος άνθρωπος που πλαισιώνομαι από εξίσου διψασμένους μαθητές και συναδέλφους. Όπως λέει κι ο Άγγλος ποιητής και ιερωμένος Τζον Ντον «κανένας άνθρωπος δεν είναι ένα νησί ξεκομμένο απ΄ τη στεριά».

Είναι λίγα τα χρόνια που έχετε στη Ρόδο για να σας ξέρουν τόσο πολλοί, να έχουν το καλό σας όνομα… Γιατί πιστεύετε ότι είναι έτσι; 
Καταρχήν αμφισβητώ ότι είναι έτσι (γέλια). Κάποιο ρόλο, υποθέτω, πως έχει παίξει η ενασχόλησή μου με το ραδιόφωνο «Λυχνάρι» και την εκπομπή μου με το χαρακτηριστικό τίτλο «Ο Πύργος της Βαβέλ», ο οποίος είναι ενδεικτικός της δυσκολίας μας να συνεννοηθούμε γενικά. Ίσως συνεκτιμάται και η συμμετοχή μου στην έκδοση του περιοδικού τέχνης και λόγου «Νησίδες», που αριθμεί ήδη 10 τεύχη από τον Ιούνιο του 2009.

Είναι και η μουσική που παίζετε, ξεκινώντας από κιθάρα και τόσα άλλα όργανα μετά, είναι και η ποίηση που γράφετε κι οι μεταφράσεις σας, είναι η αγάπη σας για τον Τζιμ Μόρισον!
Εξίσου δυνατά πάθη και αυταπαρνήσεις. «Δέκα λογιώ οι παλληκαριές οι εννιά να δραπετεύεις και οι αγάπες δυό λογιώ στη μια καλογερεύεις», λέει εύστοχα ο Διονύσης Σαββόπουλος, σ΄ ένα παλιό του τραγούδι. Το ενδιαφέρον είναι, νομίζω, ότι όλες αυτές οι αγάπες και η καλογερική τους, μπαίνουν στη σχολική ζωή τη δική μου και των μαθητών μου και την πλουτίζουν. Στο σχολείο στα Κοσκινού, επί παραδείγματι, έχουμε εκδώσει με τις χορωδίες των πέντε τελευταίων ετών 2 CD «Το κοχύλι» με τρία τραγούδια σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη και μουσική δική μου, το 2009, και τα Ουρανοποιηματάκια ένα CD που βγήκε πέρυσι με ποιήματα της Θέτιδος Χορτιάτη.

Και πόσα ακόμα δεν έχουν γίνει στο σχολείο του Κοσκινού!
Μουσικό Σύνολο, Κινηματογραφική Ομάδα, Λέσχη Ανάγνωσης και Γραφής, Πρόγραμμα Δημοκρατικής Αυτορρύθμισης του Τμήματος… Αυτές οι δομές-δημιουργικές ομάδες -έδωσαν και δίνουν το ανάλογο παιδαγωγικό υλικό στο ιστολόγιό μας «Τα Ουρανοποιηματάκια». Είναι μια διαρκής συνάντηση και ταυτόχρονα πρόκληση. Έχει να κάνει με την προσωπικότητα και την ταυτότητα κάθε παιδιού χωριστά όσο και με το συλλογικό προφίλ που συντίθεται μέσα από αυτές τις προσωπικότητες.

Αν δεν ήσασταν δάσκαλος τι θα θέλατε να είστε; 
Μου αρκούν όλες αυτές οι βαριές πέτρες, να τις πάω ένα βήμα παρακάτω.

Τελικά γεννιόμαστε ή γινόμαστε; Εσείς μέσα σε τόσα παιδιά μπορεί να έχετε καταλάβει.
Νομίζω ότι απ΄ αυτό το δίλημμα μας βγάζει η σοφή προτροπή του Νίτσε που τη δίνουμε στους μαθητές μας όταν τελειώνουν τη ΣΤ΄ Δημοτικού: «Να γίνεις αυτό που είσαι». Δηλαδή γεννιόμαστε με κάτι, κι αυτό το κάτι ανοίγει το δρόμο, τον μισοβλέπουμε. Από το αν θα τον πάρουμε θα κριθεί το μέτρο της ελευθερίας μας.

Υπάρχουν έξυπνα παιδιά και παιδιά που δεν είναι έξυπνα; 
Υπάρχουν πολλαπλές νοημοσύνες!

Μπορεί να βελτιωθεί αυτό το παιδί; 
Η παιδαγωγική κατηγορηματικά διατείνεται και ορθώς, πως κάθε παιδί ορίζει το μέτρο της εξέλιξής του. Επιπλέον, ως προς την ευτυχία, για κάθε άνθρωπο ο ορίζοντας είναι ανοιχτός και απεριόριστος. Όπως έλεγε ο Νηλ, ένας μεγάλος παιδαγωγός: «προτιμώ έναν ευτυχισμένο υαλοκαθαριστή από έναν δυστυχισμένο και νευρωτικό πολυπτυχιούχο»!

Αυτή οι αγάπη σας για τους Doors και τον Τζιμ Μόρισον, για τους Pink Floyd… πως προήλθε; 
Είναι η δική μου μαθητεία αυτή. Η δόνηση που μου μετέδιδε η τέχνη τους μ΄ έκανε να ονειρευτώ αλλιώς το παιχνίδι της γλώσσας και των ήχων.

Έχετε κάνει μεταφράσεις των στίχων του Τζιμ Μόρισον! Το 2010 μεταφράσατε την συλλογή «Μια αμερικάνικη προσευχή»! Πείτε μου ένα στίχο από κει; 
«Καμία αιώνια ανταμοιβή δεν θα μας συγχωρήσει που σπαταλήσαμε τη χαραυγή...»! Στη θέση του Θεού που είναι η αιώνια ανταμοιβή στην οποία αναφέρεται ο Μόρισον, ας βάλει ο καθένας το δικό του Θεό!

Πηγή: εφημερίδα Ροδιακή
Ένας δάσκαλος φωτεινός