Συνομιλία με την Άλκη Ζέη

Την κυρία Ζέη πρωτογνωρίσαμε μέσα από το θαυμάσιο διήγημα της «Γατοκουβέντες» (εκδ. Καστανιώτης 2006). Η τάξη μας φιλοξένησε όλους τους ήρωες της συναρπαστικής αφήγησης ενός γάτου που ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τον πρώτο… καύσωνα της ζωής του! Κι όχι μόνο φιλοξένησε. Αλλά κι αγάπησε. Κι όπως συνηθίζεται μ’ αυτά που αγαπάς, δεν άργησαν να ξεφυτρώσουν οι πρώτες σχετικές απορίες. Γύρω απ’ τη ζωή και το έργο της -από μικρούς και μεγάλους- πολυδιαβασμένης συγγραφέως.

Η ευκαιρία για να τη συναντήσουμε από κοντά ήρθε την περασμένη Παρασκευή (27-4-2007, Κεντρική Αίθουσα Εκδηλώσεων του Παν/μιου Αιγαίου στην πόλη της Ρόδου). Προσκεκλημένη από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τους δασκάλους και των τριών βαθμίδων εκπαίδευσης, η κυρία Ζέη μίλησε σε μια κατάμεστη αίθουσα από παιδιά…όλων των ηλικιών! Με λόγια μαστορεμένα από την πείρα της τόσο στη συγγραφή όσο και στην οικογενειακή, σχολική και ασφαλώς, πολιτική ζωή, μίλησε γι’ αυτή την, όπως αποκάλεσε «πονεμένη σχέση» της λογοτεχνίας με το σχολείο.

Καθώς όμως όχι ιδιαίτερα άνετη στους καθ’ έδρας μονολόγους η συγγραφέας προσκάλεσε το ακροατήριό της να της απευθύνει όποια ερώτηση επιθυμούσε. Όλοι ανταποκρίθηκαν. Από καθηγητές του Παν/μιου, μέχρι μαθητές και γονείς. Ασφαλώς κι εμείς.

Με όχι μικρό τρακ ανοίξαμε το χορό των ερωτήσεων, στον οποίο πιαστήκαμε χέρι και χέρι με μία πραγματική κυρία των ελληνικών γραμμάτων: την κυρία Άλκη Ζέη!

Κουράζεστε πολύ από την δουλεία σας; (Φωτεινή)

Από τη δουλειά μου; Κοίταξε: όχι όσο κουράζονται οι δάσκαλοί σας. Ομολογώ λιγότερο. Γιατί εγώ που πήγα σήμερα σε τέσσερις τάξεις έχω τελείως εξοντωθεί! (γέλια)

Θέλατε να γίνετε από μικρή αυτό το επάγγελμα; (Γεωργία)

Ναι, από μικρή. Από τα οκτώ μου χρόνια σχεδόν είχα αποφασίσει ότι θα γίνω συγγραφέας.

Τι σας ενέπνευσε να γράψετε κουκλοθέατρο όταν ήσασταν μαθήτρια; (Κυριάκος)

Πάλι μία δασκάλα μας (Σημ: είχε προηγηθεί επαινετική αναφορά της κας Ζέη στον εμπνευσμένο και δημιουργικό δάσκαλο) η οποία είχε σπουδάσει στο Παρίσι στη σχολή Καλών τεχνών. Ήρθε μια μέρα στην τάξη και είπε ότι θα κάνουμε κουκλοθέατρο. Στα παιδιά που ζωγράφιζαν είπε: «Εσείς θα ζωγραφίσετε τα σκηνικά». Στα παιδιά που μπορούσαν να φτιάξουν με τα χέρια τους διάφορα πράγματα, είπε «Εσείς θα κάνετε τις κούκλες». Σε μένα λέει «Εσύ ούτε να ζωγραφίσεις μπορείς, ούτε με τα χέρια σου να φτιάξεις τίποτα. Θα γράψεις τα έργα». Έτσι έγραψα τα έργα για το κουκλοθέατρο. Λεγότανε «Κλαψωδίες» και ήτανε παρωδίες των ραψωδιών και ο Κλούβιος, ο ήρωας, ήτανε ένα ναυτάκι του Οδυσσέα που έκανε όλες τις βλακείες. Ήταν τέτοια η φήμη που απέκτησε το κουκλοθέατρο μας, που αργότερα τις παραστάσεις μας παρακολούθησαν ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Μ. Χατζιδάκις, ο Θεοτοκάς, ο Εμπειρίκος. Και εκεί ήρθε και ο Γεώργιος ο Σεβαστίκογλου, ο μετέπειτα άντρας μου και τον γνώρισα…

Ποιό είναι το αγαπημένο σας βιβλίο από όσα έχετε διαβάσει; (Βασίλης)

Το αγαπημένο μου βιβλίο; Δεν είναι ένα βιβλίο! Έχω διαβάσει χιλιάδες…

Πείτε μας το αγαπημένο σας όταν ήσασταν παιδί! (Βασίλης)

Αυτό μπορώ να σου το πω. Αγαπούσα «Το ταξίδι του Νηλς Χολγκελσον» με τις αγριόχηνες. Τόσο πολύ είχα διαβάσει για τα μέρη στα οποία αναφέρεται αυτό το βιβλίο που πριν από λίγα χρόνια ταξίδεψα ως εκεί.

Πώς νιώσατε όταν εκδόθηκε το πρώτο σας βιβλίο; (Ματίνα)

Ήμουνα στο εξωτερικό. Ζούσα τότε στη Ρωσία και είχα στείλει το χειρόγραφο. Ο εκδότης δε μου είχε απαντήσει ακόμη. Πέρασε ο καιρός και συνέχιζε να μην απαντάει. Και όταν ήρθα στην Ελλάδα πέρασα απ΄ το βιβλιοπωλείο που είχε ο εκδοτικός οίκος και τον ρώτησα, τι γίνεται μ’ αυτό το «Καπλάνι της βιτρίνας» και μου λέει «Να το εκεί, στη…βιτρίνα είναι!» (γέλια) και έριξα ορισμένες κλεφτές ματιές για να μη με πάρει είδηση ο κόσμος. Και ένιωσα τόση χαρά όση δεν την ξανάνιωσα με τα άλλα μου βιβλία!

Γιατί ο Που-Μπού -πρόσωπο απ' το βιβλίο «ΓΑΤΟΚΟΥΒΕΝΤΕΣ»- χώρισε με την μητέρα των παιδιών (του Ηλία και της Κατερίνας); (Νίκη)

Γιατί; Γιατί χωρίζουνε τόσοι πολλοί άνθρωποι τώρα; Κάτι δε πάει καλά μεταξύ τους και χωρίζουνε.

Τις έχετε ζήσει τις ιστορίες που έχετε γράψει; (Γεωργία)

Την ιστορία του γάτου αν έχω ζήσει; (γέλια) Σα γάτος δεν έχω ζήσει! (γέλια εις διπλούν)

Γενικά, αν τις έχετε ζήσει… (Γεωργία)

Γενικά στις ιστορίες μου υπάρχουν γεγονότα που βασίζονται σε αναμνήσεις που ασφαλώς τις έχω ζήσει. Όμως δεν είμαι εγώ πάντα η ηρωίδα. Θα ήτανε και βαρετό. Φτιάχνω διάφορους ήρωες…

Γιατί επιλέξατε να το κάνετε το διήγημα «ΓΑΤΟΚΟΥΒΕΝΤΕΣ» σε CD; (Ανδρέας-Βασίλης)

Δε το επέλεξα εγώ. Το CD το άκουσες;

Ναι!

Καλό ήτανε; Καλά τα λέω;

Ναι, κάλο ήτανε!

Το διάλεξε ο εκδότης μου. Γιατί τώρα ακούνε και τα πολύ μικρά παιδιά που δε μπορούν ακόμη να διαβάσουν. Βάζουν το CD και το ακούνε.

Πώς φανταστήκατε και φτιάξατε ένα γάτο τόσο έξυπνο και τόσο αστείο; (Χρήστος)

Κοίταξε. Εγώ δεν έχω πολλά πάρε-δώσε με τα ζώα, αλλά η κόρη μου όταν ζούσαμε στο Παρίσι, μας έφερε μια γάτα. Ξέρετε πως κάνουνε όλα τα παιδάκια: «Μαμά έλα να πάρουμε ένα σκυλάκι, μία γατούλα…εγώ θα κάνω, θα το φροντίζω, θα του δείχνω» και στο τέλος ξεμένεις εσύ μαζί του. Έφυγε η κόρη μου να πάει στην Αγγλία για μεταπτυχιακές σπουδές και μου ξέμεινε η γάτα! Και έτσι απέκτησα μία οικειότητα με τις γάτες που δεν είχα ποτέ μου. Και είδα, ότι …μιλάνε, άμα θέλουνε!

Πώς εμπνευστήκατε το δημιούργημά σας «ΓΑΤΟΚΟΥΒΕΝΤΕΣ»; Γιατί το ονομάσατε έτσι; (Θάλεια)

Γιατί μιλάει ο γάτος!

Ποιό ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο από όσα έχετε γράψει; (Ρέα)

Είναι το «Καπλάνι της βιτρίνας» γιατί είναι το πρώτο μου βιβλίο, γιατί μιλάει για τα παιδικά μου χρόνια με το παππού μου –που είναι πολύ ωραία χρόνια! Ακόμη, διότι με αφορμή αυτό το βιβλίο διηγιόμουν αυτές τις ιστορίες στα παιδιά μου και αργότερα στα εγγόνια μου. Κι αν τις έγραφα όλες αυτές που διηγιόμουν, θα ξεπερνούσαν σε επεισόδια ακόμη και την «Λάμψη»! (γέλια)

1η δημοσίευση: Εφημερίδα "Ο τόπος μας", φύλλο 26, 5-5-2007