Θάνατος - αθανασία - μνήμη

Εικαστικό: "Der Wanderer über dem Nebelmeer",

έργο του Γερμανού ζωγράφου Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ (1818).

Υπάρχουν 3 λογιών θάνατοι.

 

Ο δικός μας βιολογικός.

Ο βιολογικός θάνατος των άλλων.

Και ο θάνατος – σχέσεων, εμπειριών και καταστάσεων.

 

Και στον αντίποδα: καμία αθανασία.

Μόνο οι πολλαπλές διακηρύξεις και προσδοκίες της.

Καμία αθανασία.

Μόνο μνήμη.

 

Μνήμη και των 3 φυσικών καταστάσεων:

Μνήμη στερεή, μνήμη υγρή, μνήμη αέρια.

 

Μνήμη του σθένους – ή της απώθησης.

Μνήμη της αγγειοπλαστικής – ή του αυτομαστιγώματος.

Μνήμη του θάρρους – ή της ατολμίας.

 

Κι έπειτα: οι τέχνες και οι τεχνολογίες που δέχονται την μνήμη μας – στις διάφορες εκδοχές και ποικιλίες της.

 

Και συγχρόνως: ο πλανήτης μας είναι ένας απ’ τους 8 του ηλιακού μας συστήματος – του οποίου το κέντρο ορίζει ένας δευτέρας γενιάς μικρός αστέρας – ένας απ’ τα δισεκατομμύρια άλλα αστέρια του γαλαξία μας – που με τη σειρά του ολοένα ξεμακραίνει από δισεκατομμύρια άλλους γαλαξίες του σύμπαντος.

ΥΓ: Κάπου στα παραπάνω - μπορεί να λαθεύω. 

Για τον Μότσαρτ

Επίσκεψη σε μέρη όπου έζησε ο Β. Α. Μότσαρτ.

Ένα πρόσωπο έξω από τα μέτρα της εποχής του – ερωτικό, εργασιομανές, μη σοβαροφανές κι όχι τόσο ανόητο και παιδαριώδες, όσο το εμφανίζει το θεατρικό και το κινηματογραφικό κείμενο του Π. Σάφερ (πάνω στο οποίο βασίστηκε το 1984 η κατά τα άλλα διεισδυτική ταινία του Μίλος Φόρμαν, με τίτλο «Αμαντέους»).

 

Στο έργο του Μότσαρτ υπάρχουν χίλια δυο στοιχεία να θαυμάσεις – και να διδαχθείς.

 

Τι να πρωτοεπισημάνει κανείς;

 

Τον όγκο, την ευρύτητα, την ποικιλομορφία, την τόλμη του;

 

Τόσο τη σύνθεση, όσο και στην ενορχήστρωση.

 

Κι όλα αυτά -600τόσα έργα, συμφωνίες, όπερες, κονσέρτα- σ’ ένα σώμα 35 μόλις ετών.

 

Αυτό που, προσωπικά, με διαπερνά και με συγκινεί βαθύτατα ακούγοντας πολλά του έργα είναι το ότι έχει μπει σε μία συχνότητα όπου η χαρά της ζωής φωτίζει και μεταμορφώνει οτιδήποτε γύρω της.

 

Από πού απορρέει αυτή η ανοιχτωσιά;

Αυτής της κοπής η καλοσύνη;

Αυτής της κοπής η αθωότητα;

 

Επαρκεί να αποδώσουμε στην πίστη του (στον θεό, στον έρωτα, σε κάθε τι υπερβατικό) την πηγή του κρυστάλλινου νερού που μας προσφέρει μέσω της μουσικής του;

 

Πρόκειται για μυστήριο.

 

Αυτό όμως που δεν αποτελεί μυστήριο είναι το τι φως πίνουμε ως ακροατές του.

 

Και θα τον ευγνωμονούμε πάντα γι’ αυτό – κι ας επελάσει η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) πάνω και σ’ εκείνον.

 

Νέα μουσική – σαν την μουσική του Μότσαρτ η μηχανή – όσο ευφυής και τα συναφή μεγαλόστομα – δεν πρόκειται να γράψει.

 

Να μιμηθεί – ανακυκλώνοντας τον, ναι – να φτιάξει απ’ την αρχή, όχι.

Αναγνωστικές τέρψεις των ημερών - 1

Για το "Γκιακ": δικαίως έγινε ένα απ' τα εκδοτικά ορόσημα της δεκαετίας (2014-2023). Περιέχει 2-3 απ' τα πιο μεστά διηγήματα που έχω διαβάσει στην νεότερη λογοτεχνία μας.

(Το λυπηρό είναι πως υπάρχουν κι άλλες σημαντικές συλλογές διηγημάτων που δεν ακούγονται. Δυστυχώς).

Για τους "Μύθους...": απ' όλους τους μύθους που εκθέτει ο Παναγιωτίδης διδάσκω έναν.

Θα μου πει κάποιος: είναι μόνο ένας. Ε, και;

Μετά από τόσα χρόνια στην έρευνα – να, πώς την πατάει κανείς. Και γι' αυτό χρειάζεται να το ομολογεί στον εαυτό του - να διορθώνεται και να προχωράει (όχι, αυτό που συμβαίνει δηλαδή, κατά κανόνα, στη χώρα μας - όπου ακόμη κι αν τεκμηριώνεται το ιστορικό σημείο Α, συνεχίζει να έχει μαζική παρουσία μέσα στην εκπαίδευση αντ' αυτού το Μυθικό σημείο Β).

Πρόκειται για τον μύθο της φύλαξης της πατάτας απ' τον Καποδίστρια. Πρόκειται για μία ιστορία που, όπως υποστηρίζει ο Παναγιωτίδης, "εμφανίζεται και σε άλλες χώρες: στη Γαλλία με τον διατροφολόγο Περμαντιέ, στη Γερμανία με τον βασιλιά Φρειδερίκο τον Μέγα και στη Ρωσία με την τσαρίνα Μεγάλη Αικατερίνη" (σελ. 79).

Συνάντηση με τον Φρ. Κάφκα

[Φωτογραφίζει η Θ.]

–Τελικά, με τη «Μεταμόρφωση» τι είχες, απ’ όλα, στο μυαλό σου; Την αλλοτρίωση γενικά, την αλλαγή του ανθρώπου μέσα στην παραγωγή, το παράλογο και τη φθορά της ζωής – ή μήπως όλα τους μαζί;

–Καλά τα λες, αλλά ξέχασες και την …μεταμόρφωση που συντελείται στο έργο μας απ’ το βλέμμα των άλλων.