Στο Αιγαίο,
έγραφε προ ετών ο Ελύτης, το μυστήριο δεν συνίσταται στην σχέση μας με το
σκοτάδι, όπως, ενδεχομένως, συμβαίνει με την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Το
μυστήριο έγκειται στην σχέση μας με το φως. Κι εδώ, στο ακροδάκτυλο του
Αρχιπελάγους, που ονομάζεται Ρόδος, το φως είναι πλέριο και διαπεραστικό: τόσο
από την ιστορική μνήμη αιώνων που έχει σωρεύσει τούτο το νησί, όσο κι από την
καλοσύνη των ανθρώπων που την κατοικούν σήμερα.
Είναι δύσκολο να μην το διακρίνεις και να μην σαγηνευτείς από το φως που
ανακλάται σε κάθε στενό της Παλαιάς Πόλης, ή στο αρχαίο στάδιο και το ρωμαϊκό
ωδείο καθώς και σ’ όλα τα άλλα αρχαιολογικά στολίδια που περιέχει το ύψωμα του
Μόντεσμιθ. Η Ακρόπολη της Λίνδου από την μία και η αρχαία Κάμειρος από την άλλη
πλευρά του νησιού ενισχύουν την συμμετρία αυτής της φωτο-χαρτογράφησης, η οποία
στεφανώνεται με το νοτιότερο άκρο της, το Πρασονήσι, ένα μέρος, του οποίου η
ομορφιά θα αρκούσε να κατανοήσει κανείς, γιατί στην ευρύτερη γεωγραφική ζώνη
άρχισαν οι άνθρωποι κάποτε να φιλοσοφούν.
Η πιο αγαπημένη επομένως διαδρομή δε θα μπορούσε παρά να είναι ο οδικός ή
ο πλωτός περίπλους του νησιού. (Αν επιθυμεί όμως μία δύο ξεχωριστές οδικές στάσεις,
αυτές θα ήταν ο παραδοσιακός οικισμός Κοσκινού με τα χρωματιστά σπίτια και οι 7
Πηγές, μεταξύ Κολυμπιών και Αρχίπολης)
Κι εδώ αξίζει να σταθούμε στην ορατή γλύπτρια όλων των άκρων του νησιού
που δεν είναι άλλη από τη ακοίμητη θάλασσά που τo περιβάλλει. Έχει σκαλίσει πάνω της
παραλίες όλων των ποικιλιών: βραχώδεις στην Καλλιθέα, βοτσαλωτές στην Τραουνού
και στα Αφάντου, αμμώδεις στην παραλία της Τσαμπίκας – για να μιλήσουμε
δειγματικά και μόνον.
Ενδεικτικά θα μπορούσε κανείς να μιλήσει και για τα στέκια – όπου γύρω
από τα τραπέζια τους ή πάνω από το κρασί τους, ξανανιώνει το αντάμωμα των
ανθρώπων. Μέσα στην Νέα Πόλη οι «4 Ροδιές» και το «Στενό» με την μυρωδάτη από
άνθη κι εδέσματα αυλή τους είναι δύο από αυτά. Οι ψαροταβέρνες στα Στεγνά
Αρχαγγέλου επίσης. Όπως και η «Δροσιά» στο χωριό του Θεολόγου, που βρίσκεις τις
απαντήσεις για το τι διαφοροποιεί τα εδέσματα της Ρόδου από άλλα μέρη.
Στα μπαράκια της πλατείας Λουτρών –κι όχι μόνον– στην Π. Πόλη (λχ στην
«Ωβέρνη») ή στις Πηγές Καλλιθέας,
συναντάει κανείς τις συζητήσεις που ανοίγουν ντόπιοι και παραθεριστές με το
ποτό τους.
Είναι αξιοσημείωτο πόσες εκδηλώσεις εικαστικού ή ευρύτερα καλλιτεχνικού
ενδιαφέροντος κρύβονται σε σημεία της Παλαιάς, (όπως το Γαλλικό ή το Ισπανικό
Κατάλυμα των Ιπποτών) ή της Νέας Πόλης (όπως το Νεστορίδειο Μέλαθρον ή το
Βιβλιοπωλείο «Το Δέντρο»), για να μην αναφέρουμε απευθείας μόνον στα Μουσεία
της. Για το καλοκαίρι, ειδικότερα, το μεγαλύτερο μέρος των μουσικών και
θεατρικών παραγωγών πραγματοποιούνται στο Θέατρο της Μεσαιωνικής Τάφρου Μ.
Μερκούρη.
Αν δεν αρκείται κάποιος στον σκληρό δίσκο της μνήμης του και επιθυμεί
κάτι να κρατήσει απτό από την Ρόδο, εκτός από τις γνωστές επιλογές του
μελεκουνίου ή των υπέροχων κεραμικών πιάτων, θα πρότεινα να πάρει κάποιο βιβλίο
από τους σημερινούς συγγραφείς και ερευνητές που ζουν στην Ρόδο. Έτσι θα διατηρήσει
μία άλλη διάρκεια στην σχέση του με το παρόν του νησιού.
Και το φως του.
Ένα σύντομο δισέλιδο και δίγλωσσο άρθρο για την Ρόδο - που της οφείλω τόσα - στο νέο τεύχος (Ιούλιος - Αύγουστος 2019) του περιοδικού "Blue" της Aegean. Ευγνώμων στον Fotis Vallatos για την πρόσκληση και τη συνεργασία.
Ολόκληρο το τεύχος 78
στο διαδίκτυο:
