"Il postino" - το φιλμ και το βιβλίο

Το "Il Postino" («Ο ταχυδρόμος») των Ράντφορντ και Τροϊσι, όταν πρωτοβγήκε στα μέσα της δεκαετίας του '90, αποτέλεσε για την γενιά των τότε 20χρονών (κι όχι μόνον) μία ταινία αναφοράς για τον ξεχωριστό τρόπο που συνέπλεκε τον έρωτα για την ζωή - με τον έρωτα για την τέχνη, και ειδικότερα με την ποίηση.

Γέννησε και διέχυσε μία από τις πιο εμβληματικές και συνάμα ευθύβολες φράσεις που αφορούν και τα δύο: "Η ποίηση δεν ανήκει σε αυτούς που τη γράφουν, αλλά σε αυτούς που την έχουν ανάγκη".

Όσοι την αγαπήσαμε – δεν μαγευτήκαμε μόνο από τις συζητήσεις του νεαρού ταχυδρόμου με τον μεγάλο Χιλιανό ποιητή, Πάμπλο Νερούδα, σχετικά με τις μεταφορές της γλώσσας και του κόσμου ή από τον έρωτα του νεαρού Μάριο Χιμένες για την χυμώδη Μπεατρίς Γκονζάλες. Η μεσογειακή φωτογραφία του Franco Di Giacomo, όσο και η αιθέρια μουσική του Luis Bacalov έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο να βάλεις αυτήν την ιστορία βαθιά μέσα σου.

Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο από το οποίο ξεκίνησαν όλα αυτά (ελληνική μετάφραση: Αγγελική Βασιλάκου, εκδ. Κλειδάριθμος, 2022) – και ομολογώ ότι το απόλαυσα, όσο και το φίλμ.

Χάρη στην ντελικάτη, πυκνή και ραφιαναρισμένη γλώσσα του συγγραφέα του, του Αντώνιου Σκαρμέτα (1η έκδοση: 1985) – κάθε οικείο στοιχείο της πλοκής ζωντανεύει μεμιάς – ακόμη, φυσικά, και οι αποκλίσεις της από την γνωστή κινηματογραφική της μεταφορά.

Δεν έχει σημασία να υπογραμμιστούν εδώ οι διαφορές του βιβλίου και της ταινίας – ούτε να επιχειρηθεί μία μεταξύ τους σύγκριση. Είναι ολότελα μάταιο. Διότι και τα δύο έργα με τα οικεία τους διακριτά μέσα επιτυγχάνουν τον στόχο τους: την ποιητική μέθεξη και την τέρψη.

Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο η επιτυχημένη, με αισθητικούς όρους, μεταφορά ενός βιβλίου στο κινηματογραφικό πανί. Και δεν χρειάζεται να φέρει στο νου του κανείς την πρόσφατη σαρωτικά απογοητευτική περίπτωση με το «Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες». Εκατοντάδες τα παραδείγματα – ανά τις δεκαετίες.

Όσοι βρεθείτε μπροστά στις μόλις 160 σελίδες του «Ο ταχυδρόμος του Νερούδα» (ο τίτλος της ελληνικής έκδοσης) εύχομαι να μην το προσπεράσετε βιαστικά.

Η ομορφιά ανέκαθεν ήταν φάρμακο και απάγκιο. Κι έναρξη νέου ταξιδιού.