// "Κλειστά σχολεία -
ανοιχτά βιβλία": κάθε μέρα, όσο κρατήσει η απουσία μικρών και
μεγάλων από τις σχολικές αίθουσες, θα γράφω ένα σύντομο σχόλιο για ένα βιβλίο
που απόλαυσα και που εκτιμώ πως αξίζει την προσοχή μας. //
Απόστολος Δοξιάδης, "Ερασιτέχνης
επαναστάτης" (εκδ. Ίκαρος, 2018): Έχουν γραφτεί ουκ ολίγα για την
υπερχιλιασέλιδη αυτοβιογραφική μυθιστορία του Απ. Δοξιάδη. Θα ήθελα να σταθώ σε
δύο στοιχεία που δεν έχουν αναδειχτεί πλάι στις άλλες αρετές του, για τις
οποίες έχει μιλήσει η μέχρι στιγμής κριτικογραφία:
Α.
Στο ότι ακριβώς επειδή ο αφηγητής του αποστρέφεται τον ψυχολογισμό και την
μυστικιστική γλώσσα εκείνου του υποκειμένου που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε
«βαθύς εαυτός», ανασυσταίνοντας με μία γλώσσα ευθύβολη και λαγαρή, πράξεις και
σκέψεις αυτής της περιόδου, πετυχαίνει πράγματι να αποδώσει μία βαθύτατη
ανατομία του ψυχικού του τοπίου – μιλώντας μάλιστα με μία σπαραχτική σε
ορισμένες περιπτώσεις ειλικρίνεια (ειδικά στις σελίδες όπου αναφέρεται στην
κλιμάκωση της ασθένειας του πατέρα του). Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Διότι από
την διαύγεια του ενός και της γλώσσας του μάς ανοίγεται κι εκείνη μιας
ολόκληρης εποχής.
Και
Β.: Στο ότι αποφεύγοντας την συνήθη ηρωολογία που περιέχουν αυτοβιογραφικά
κείμενα πολιτικής στοχοπροσήλωσης (εδώ: μία ενδεχόμενη ηρωολογία της ελληνικής
αριστεράς επί Δικτατορίας ή της γενιάς του Πολυτεχνείου) στήνει ανθρώπινες
προσωπογραφίες που είναι αδύνατον να μη γοητέψουν τον αναγνώστη (εμβληματικές
περιπτώσεις: οι «δύο Σταύροι», ο Σταύρος Ιωαννίδης και ο Σταύρος Τσακυράκης)
ακριβώς διότι ο προβολέας του Δοξιάδη είναι πάνω στο ανθρώπινο κι όχι στο επικό
ή πολύ περισσότερο, στο -δημοφιλές κατά την μαρξιστική αργκό- «αντικειμενικό».
Βρήκα
κι άλλα ενδιαφέροντα στον «Ερασιτέχνη επαναστάτη»: λχ την παιδαγωγική που
προσφέρει το "Πιο σωστό" όπως και η πολιτική προπαρασκευή που
καλλιεργείται μέσα από τη μελέτη γελοιογραφιών (πράγματα που ενώ στις μέρες μας
είναι μέσα στην εργαλειοθήκη και σε πρακτικές της σχολικής μας πραγματικότητας,
χρειάζεται εκ νέου να τονωθούν και να διαχυθούν παραπέρα).
Επαναλαμβάνω,
για τα θετικά της αφήγησης που εστιάζει στην ενηλικίωση του πολίτη και
ερασιτέχνη επαναστάτη Απ. Δοξιάδη έχουν μιλήσει αρκετοί και ιδιαίτερα πειστικά[1].
Δεν είναι όμως μόνον αυτά. Ο δημιουργός –μεταξύ άλλων– του «Ο Θείος Πέτρος
και η εικασία του Γκόλντμπαχ», του αγαπημένου «Από την παράνοια στους
αλγόριθμους» και του «Logicomix» (εδώ, ένας εκ των δημιουργών) ξέρει
να τέρπει και να διδάσκει τον αναγνώστη του με πολλούς υπόγειους και
παράπλευρους τρόπους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου