«Σχετικά με το τίποτα» & «Πώς ο Γ. Άλλεν μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας»

Αναγνωστική πρόταση – διπλή:

Α. «Σχετικά με το τίποτα» του Γούντυ Άλλεν (μετάφραση: Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκης, επιμέλεια-διορθώσεις: Άννα Μαράντη, Ψυχογιός, 2020)

Και Β. «Πώς ο Γ. Άλλεν μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας» του Έρικ Βάρτζμπεντ (μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη, τυπογραφικές διορθώσεις: Λένα Μαζαράκη, Μεταίχμιο, 2013).

«Σχετικά με το τίποτα»: Απολαυστική και διανοητικά ερεθιστική η αυτοβιογραφία του Γ. Άλλεν – εκ βαθέων εξομολογητική και γι’ αυτό, επαρκώς ειλικρινής.

 

Πολλά μπορεί κανείς να επισημάνει για τις άλλοτε ήρεμες κι άλλοτε φρενήρεις μέρες του αγαπημένου δημιουργού, εκείνο όμως που λάμπει πέρα από το σπινθηροβόλο του χιούμορ (χιούμορ που χλωμιάζει μόνο στις σελίδες του βιβλίου για την μακρά οικογενειακή τους περιπέτεια με την Μία Φάροου) είναι η απουσία ματαιοδοξίας σ’ ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον όπου η ναρκισσιστική συχνότητα ηγεμονεύει.

 

Είναι κάτι το αξιοθαύμαστο: διότι στο κενό της ματαιοδοξίας, συνυπάρχει η ταπεινότητα (αδύνατον να μην το διαγνώσει κανείς λχ στο τι και το πώς μιλάει ο Άλλεν για τις μεγάλες του αγάπες, όπως είναι ο Μπέργκμαν, ο Φελλίνι ή Τ. Ουίλλιαμς – ή και στον ίδιο τον τίτλο του βιβλίου, «A propos of nothing») με την υγιή φιλοδοξία: για έργο ξεχωριστό και με προσωπικό, ανόμοιο αποτύπωμα.

 

Ολοκληρώνοντας την αυτοβιογραφία του Άλλεν (στην εξαιρετική μετάφραση του Γ. Ι. Μπαμπασάκη) ξανάπιασα το δοκίμιο του Έρικ Βάρτζμπεντ «Πώς ο Γ. Άλλεν μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας» (εξίσου κελαρυστά μεταφρασμένο από την Ρ. Κολαΐτη). Το είχα διαβάσει, όταν είχε πρωτοβγεί το ’13, σκέφτηκα όμως να το δω πάλι υπό τις σκέψεις που μου γέννησε το «Σχετικά με το τίποτα».. Το είχα διαβάσει, όταν είχε πρωτοβγεί το ’13, σκέφτηκα όμως να το δω πάλι υπό τις σκέψεις που μου γέννησε το «Σχετικά με το τίποτα».

 

Πρόκειται για ένα δοκίμιο που όποιος βλέπει στον κινηματογράφο του Άλλεν μία οξυδερκή και πολυφωνική απεικόνιση (όσο και αντιφώνηση έναντι) της σύγχρονης ζωής, θα βρει διάσπαρτες διαυγείς και στοχαστικές επισημάνσεις.

 

Μοναδική παραφωνία: ο διδακτικός και στην ατραπό της μόδας της αυτοβελτίωσης τόνος στον τίτλο του βιβλίου. Αμβλύνεται, ωστόσο, κάπως αυτή η αίσθηση, όταν τον δεις με έναν ευθέως γουντιαλλενικό τρόπο αντίστοιχο του «Everything You Always Wanted to Know About Sex * But Were Afraid to Ask» (1972).

 

Δείγμα γραφής: «“Η σοφία δε μας προσφέρεται”, έλεγε ο Προυστ, “εμείς πρέπει να την ανακαλύψουμε μέσα μας ύστερα από ένα ταξίδι που κανείς άλλος δεν μπορεί να κάνει για λογαριασμό μας, ούτε και να μας απαλλάξει από αυτό”. Whatever works, λοιπόν, και ο καθένας ας γράψει τη συνέχεια της ιστορίας…» (σελ. 106)

 

Καλό σας μακροβούτι…