«Πάνω σε μαγικό πλεούμενο»

[Φωτογραφίες: Κατερίνα Χριστοπούλου]

 

Η συναυλία του Σ. Ξαρχάκου χθες, στην Ρόδο, στήθηκε πάνω σ’ ένα μαγικό πλεούμενο.

 

Το οποίο θα μπορούσε να είχε βουλιάξει – αν δεν ήταν αυτός ο πλοηγός.

 

Θα μπορούσε να είχε βυθιστεί από φθηνή νοσταλγία.

 

Θα μπορούσε, επίσης, να είχε καταρρεύσει από κακοβουλία και οίηση απέναντι στην πρώτη ύλη των 4 άλλων μεγάλων λαϊκών συνθετών: Τσιτσάνη, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Βαμβακάρη.

 

Δεν συνέβη ούτε το ένα – ούτε το άλλο.

 

Ο Ξαρχάκος δεν μας πήγε πίσω σε κάτι που έχει παρέλθει.

 

Ναι, η Ελλάδα του 20^ου αιώνα σε πλείστα όσα σημεία της μάς έχει αποχαιρετήσει. Όχι, όμως και οι μυθολογίες των 5 κορυφαίων λαϊκών μας συνθετών.

 

Αυτές ακόμη σιγοκαίνε μέσα μας – και μάς κυριεύουν με την κατάλληλη κάθε φορά αφορμή, όπως δε μας κυριεύει καμία σύγχρονη έμμουση αφήγηση, όπως λχ συμβαίνει με την «Φραγκοσυριανή», τους «Χαρταετούς», το «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι», το «Δίχτυ» ή με την «Συννεφιασμένη Κυριακή».

 

Ο Ξαρχάκος έβαλε ξανά ενώπιον του αυτούς τους μουσικούς μύθους – και τους αντιμετώπισε ως κάτι ζωντανό – ως υλικό που πρώτα πάλλεται μέσα του.

 

Εύλογη προκύπτει η απορία: Θα μπορούσε αυτό το υλικό να βουλιάξει στα χέρια ενός αλαζόνα μουσικού – που αδημονεί να μάς καταπλήξει με την χάρτινη σπουδή και τον ναρκισσιστικό ενορχηστρωτικό του οίστρο; Ανετότατα.

 

Δεν συνέβη όμως χθες κάτι τέτοιο. Διότι μέσα στις αρετές του Ξαρχάκου δεν ανήκει μόνον η αληθινή, η διψασμένη σπουδή, αλλά και κάτι άλλο, ιδιαίτερα σπάνιο: το να τοποθετεί ως καλλιτέχνης το θάρρος του πλάι στην ταπεινότητά του. Ο μαέστρος μέσα κι έξω του λειτουργεί πρώτα και κύρια σαν παθιασμένος μαθητής.

 

Θα μπορούσε, επομένως, η χθεσινή μουσική βραδιά να είχε καταποντιστεί, είτε από μία αγχωμένη βιρτουοζιτέ που θα καπέλωνε το σπουδαίο ρεπερτόριο της, είτε από μία τυφλή υποταγή στον μύθο και το ειδικό πολιτισμικό βάρος αυτών των τραγουδιών.

 

Όχι, μια τέτοια τροπή, ευτυχώς, ούτε καν που πέρασε έξω από τα παρασκήνια της εκδήλωσης. Το είπαμε ευθύς εξαρχής: η συναυλία του Σ. Ξαρχάκου χθες, στην Ρόδο, στήθηκε πάνω σ’ ένα μαγικό πλεούμενο.

 

Τον ίδιο – και τους πανάξιους συνεργάτες του, που δε λειτουργούσαν απλώς ως σπουδαίοι οργανοπαίκτες – αλλά ως μέλη ενός μελετημένου μέχρι την τελευταία πενιά ή τρίλια, θιάσου τραγουδιών.

 

Τους είμαστε ευγνώμονες!